Φραγκίσκο Μαρία Αρουέ, ευρύτερα γνωστός με το ψευδώνυμο Βολταίρος. Κεντρική μορφή και ενσάρκωση του Διαφωτισμού του 18ου αιώνα. Σπουδαίος Γάλλος συγγραφέας, ιστορικός, φιλόσοφος και δοκιμιογράφος και κορυφαίος εκπρόσωπος του ντεϊσμού.

Διάσημος για το πνεύμα του τις επιθέσεις του εις βάρος της Καθολικής Εκκλησίας και την υπεράσπιση της ανεξιθρησκίας, της ελευθερίας του λόγου και του διαχωρισμού εκκλησίας και κράτους. Υποστήριξε τη μεταρρύθμιση στην πολιτική, ένιωθε φρίκη για την αμάθεια, για τον πιθανό φανατισμό των ανθρώπων και για τη βία της επανάστασης.

Από τα έργα του ξεχωρίζουν "Οιδίπους" (1718), "Ερρικειάς" (La Henriade, 1728), "Ζαΐρα" (Zaïre, 1732), "Ο Αγαθούλης" (L`ingénu, 1767), "Μερόπη" (1743), "Καντίτ" (Candide, 1759).

Η φράση που έχει συνδεθεί άρρηκτα με τα έργα του Γάλλου φιλόσοφου Βολταίρου είναι :”Διαφωνώ με αυτό που λες, αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες.”Κι όμως, ο Βολταίρος δεν έγραψε και δεν είπε ποτέ αυτά τα λόγια, παρόλο που με το νόημα τους συμφωνούσε απόλυτα με τις απόψεις του.
Τα λόγια ανήκουν στη βρετανίδα συγγραφέα Έβελιν Μπίατρις Χολ και βιογράφο του Βολταίρου, που υπέγραφε με το ψευδώνυμο S. G. Tallentyre.

Ποιά είναι όμως η ιστορία;

Το 1903 εκδόθηκε η βιογραφία που έγραψε για τον Βολταίρο και τρία χρόνια αργότερα, το 1906, το βιβλίο της με τίτλο "Οι Φίλοι του Βολταίρου". Σε αυτό, λοιπόν, εμφανίστηκε η περίφημη φράση...

Το βιβλίο "Περί Πνεύματος" το φιλοσόφου Ελβέτιου, εκδόθηκε το 1758 στη Γαλλία. Σύμφωνα με αυτό,  μοναδικό κριτήριο για τις επιλογές του ανθρώπου είναι η απόλαυση του.

Οι περισσότεροι φιλόσοφοι το θεώρησαν βαρετό, προβλέψιμο και δεν του έδωσαν σημασία. 

Δεν είχε όμως την ίδια αντιμετώπιση από το Γάλλο βασιλιά και την εκκλησία... Τον Ελβέτιο τον κατηγόρησαν ως αιρετικό, τα βιβλία του κάηκαν σε δημόσια πυρά και χρειάστηκε να ανακαλέσει τους ισχυρισμούς του για να αποφύγει πολύ χειρότερες τιμωρίες.

Στο βιβλίο "Οι Φίλοι του Βολταίρου" η συγγραφέας περιέγραψε την αντίδραση του Βολταίρου μετά από όσα συνέβησαν. Ότι το βιβλίο "Περί Πνεύματος" ήταν ένα  από τα πιο πετυχημένα βιβλία της χρονιάς αλλά και ολόκληρου του αιώνα. Ο Βολταίρος τον συγχώρησε για όλα και είπε χαρακτηριστικά όταν άκουσε για την πυρά: "Τι φασαρία κάνουν για μία ομελέτα" είχε δηλώσει όταν άκουσε για την πυρά.

"Πόσο συνταρακτικά άδικο είναι να διώκουν έναν άντρα για τέτοιες ανοησίες! Η στάση του έγινε τώρα: «Διαφωνώ με αυτό που λες αλλά θα υπερασπιστώ μέχρι θανάτου το δικαίωμά σου να το λες»"

Η Χολ, παρουσιάζοντας τη στάση του Βολταίρου, δεν είπε τα λόγια του αλλά έκανε μία περίληψη των απόψεων που είχε, χρησιμοποιώντας το πρώτο πρόσωπο και τα εισαγωγικά... Ήταν λογικό, λοιπόν, να γίνει παρεξήγηση και να θεωρήσουν ότι τα λόγια ανήκαν στον Βολταίρο.
Εκείνος, βέβαια, είχε πράγματι κάνει τις δηλώσεις για την "ομελέτα" που προηγήθηκαν, οι οποίες είχαν καταγραφεί στο βιβλίο του Τζέιμς Πάρτον, "Η Ζωή του Βολταίρου".
Το 1939 η Χολ απολογήθηκε για την παρανόηση, εξήγησε ότι εκείνη είχε γράψει τη φράση και πως δεν έπρεπε να μπει σε εισαγωγικά. 

Σας παραθέτω κάποια από τα σπουδαιότερα αποφθέγματά του...

“Να αγαπάς την αλήθεια και να συγχωρείς το λάθος.”

“Η ευτυχία είναι ένα όνειρο, αλλά η δυστυχία είναι πραγματικότητα.”

“Για να χαρακτηρίσεις κάτι «όμορφο», πρέπει να σου προκαλεί θαυμασμό και ευχαρίστηση.”

“Ο γάμος είναι η μόνη περιπέτεια ανοιχτή και για δειλούς.”

“Είναι σκληρός αυτός που είναι πάντα δίκαιος και θλιβερός αυτός που είναι πάντα σοφός.”

“Μόνο ένα μυστικό μπορεί να κρατήσει μια γυναίκα: το μυστικό της ηλικίας της.”

“Κάθε άνθρωπος είναι δημιούργημα της εποχής του. Πολλοί λίγοι είναι αυτοί που μπορούν να ανυψωθούν πάνω από τις ιδέες του καιρού τους.”

“Θ’ αφήσουμε αυτόν τον κόσμο ακριβώς έτσι όπως τον βρήκαμε: ανόητο, άδικο και κακό.”

“Έχω κάνει μόνο μια προσευχή στο Θεό: «Θεέ μου, κάνε τους εχθρούς μου γελοίους». Και ο Θεός με εισάκουσε.”

“Για να βρεις ποιος σε εξουσιάζει, απλώς σκέψου ποιος είναι αυτός που δεν επιτρέπεται να κριτικάρεις.”

“Είναι επικίνδυνο να έχεις δίκιο όταν η κυβέρνηση έχει άδικο.”

“Τα μεγάλα πνεύματα συναντώνται.”

“Ο Θεός δημιούργησε το σεξ. Οι παπάδες δημιούργησαν το γάμο.”

“Αποφάσισα να είμαι ευτυχισμένος επειδή κάνει καλό στην υγεία.”

“Τα πάθη για τον άνθρωπο είναι ό,τι ο άνεμος για τα ιστιοφόρα. Παρόλο που μπορεί να τον καταστρέψουν, δεν μπορεί να προχωρήσει χωρίς αυτά.”

“Το χασμουρητό μπορεί να μην είναι ευγενικό, αλλά είναι σίγουρα μια ειλικρινής γνώμη.”

“Είναι κρίμα που για να είσαι καλός πατριώτης πρέπει να γίνεις εχθρός της υπόλοιπης ανθρωπότητας.”

“Αυτοί που μπορούν να σε κάνουν να πιστέψεις απιθανότητες, είναι ικανοί να σε πείσουν να διαπράξεις φρικαλεότητες.”

“Οι Έλληνες έγραψαν τόσο πολλές φράσεις και τόσο λίγα πράγματα.”

(δηλ. είπαν πολλά σε λίγα σχετικά έργα)

“Αν έχεις ικανότητες, δεν έχεις ανάγκη από προγόνους.”

“Η δουλειά απαλλάσσει τον άνθρωπο από τα τρία μεγαλύτερα κακά: την ανία, τα ελαττώματα και την ανάγκη.”

“Ο άνθρωπος είναι ελεύθερος από τη στιγμή που το θελήσει να είναι.”

“Η κοινή λογική δεν είναι και τόσο κοινή.”

“Όταν πρόκειται για λεφτά, όλοι έχουν την ίδια θρησκεία.”

“Κάθε λογικός άνθρωπος, κάθε τίμιος άνθρωπος πρέπει να αντιμετωπίζει τη σέχτα του χριστιανισμού με τρόμο.”

“Σύμπτωση είναι το γνωστό αποτέλεσμα αγνώστων αιτιών.”

“Για τον κακόβουλο άνθρωπο, όλα χρησιμεύουν σαν πρόσχημα.”

“Δεν είναι αρκετό να βλέπουμε και να γνωρίζουμε την ομορφιά ενός έργου. Πρέπει να δημιουργεί συναισθήματα και να μας επηρεάζει.”

“Δεν γνωρίζω κανένα λαό που να πλούτισε ύστερα από νίκη σ’ έναν πόλεμο.”

“Η αλήθεια είναι ένα φρούτο που μπορούμε να το κόψουμε όταν είναι πολύ ώριμο.”

“Η αμφιβολία δεν είναι μια ευχάριστη κατάσταση, αλλά η βεβαιότητα είναι μία παράλογη κατάσταση.”

“Ιστορικός είναι ένας πολυλογάς που παρενοχλεί τους νεκρούς.”

“Τα πλούτη κάνουν τη γυναίκα αλαζονική, η ομορφιά ύποπτη και η ασχήμια μισητή.”

“Τίποτε δεν θα ήταν πιο κουραστικό από το να τρως και να πίνεις, αν ο Θεός δεν τα είχε κάνει και απόλαυση, εκτός από ανάγκη.”

“Η πολιτική είναι η πρώτη των τεχνών και η τελευταία των επαγγελμάτων.”

“Ο Παράδεισος βρίσκεται όπου είμαι εγώ.”

“Δεν έχω σκήπτρο, αλλά έχω πένα.”

“Το κοινό είναι ένα ανήμερο θηρίο. Πρέπει είτε να το αλυσοδέσεις είτε να τρέξεις να γλυτώσεις.”

“Το εμπόριο είναι το αλάτι της ζωής.”

“Πίσω από κάθε πετυχημένο άνδρα κρύβεται μια εμβρόντητη τέως πεθερά.”

“Αγαπητέ μου, δεν είναι η ώρα τώρα να κάνω εχθρούς.”

(στο νεκρικό κρεβάτι, απαντώντας σε παρότρυνση ιερέα να αποτάξει τον Σατανά)

“Εκατό χρόνια από σήμερα δεν θα υπάρχει ούτε μια Βίβλος στον κόσμο. Το τελευταίο αντίτυπο θα βρίσκεται σε κάποιο παλαιοπωλείο.”