Στις 15 Μαίου 2023, πραγματοποιήθηκε στον IANOS της Αθήνας, η παρουσίαση του βιβλίου της Μανταλένας-Μαρίας Διαμαντή: «Ο άγγελος και το κουτί της πανδώρας» από τις Εκδόσεις Ελληνοεκδοτική. 

Ομιλητές της εξαίρετης παρουσίασης ήταν οι :

κα Λία Λάππα , Δημοσιογράφος, Συγγραφέας

ο κ. Δημητρόπουλος Παναγιώτης, Συγγραφέας παιδικών βιβλίων

η κα Αναστασία Κατσούγκρη, Ειδική Παιδαγωγός, Διευθύντρια σε σχολική μονάδα Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, Συγγραφέας

Όπως είπε η συγγραφέας, πρόκειται για ένα βιβλίο που έγραψε με ιδιαίτερη αγάπη και το αφιερώνει στα παιδιά όλου του κόσμου και κυρίως στα δικά της παιδιά, που είναι οι ήρωές της, τόσο στην πραγματική ζωή, όσο και μέσα στις σελίδες αυτού του βιβλίου. 

Πώς γεννήθηκε η ιδέα γι`αυτό το βιβλίο; Η Μανταλένα-Μαρία Διαμαντή περιγράφει: 

 "Η ιδέα προέκυψε τρία χρόνια πριν, μια μέρα κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών διακοπών, όταν ένα απόγευμα προσπαθούσα να μάθω στο γιο μου και την κόρη μου,  ένα μέρος της ελληνικής μυθολογίας, με τους Τιτάνες, τους θεούς του Ολύμπου και όλες τις άλλες γοητευτικές αφηγήσεις. Η ελληνική μυθολογία είναι κάτι που ανεπιφύλακτα θα συνιστούσα σε όλους να διαβάσουν, μια και από εκεί ξεκίνησε η διαμόρφωση του αρχαίου ελληνικού πνεύματος. 

Εκείνες τις μέρες, λοιπόν, που διαβάζαμε ελληνική μυθολογία με τα παιδιά μου έτυχε να παρακολουθήσουμε μαζί από τις ειδήσεις στην τηλεόραση τη φοβερή έκρηξη που έγινε το καλοκαίρι του 2020, στη Βηρυτό. Καθώς τα παιδιά μου, λίγο τρομαγμένα και λίγο παραξενεμένα, μου ζητούσαν να τους εξηγήσω τι ήταν αυτό το τόσο τρομερό που είχε συμβεί, προσπαθούσα να βρω έναν τρόπο να τα βοηθήσω να καταλάβουν. 

Τη λύση μού την έδωσε η ειδησεογραφία εκείνων των ημερών. Μια από τις επόμενες μέρες είδαμε πάλι στην τηλεόραση την ιστορία μιας  νοσοκόμας που διακινδύνευσε τη ζωή της τρέχοντας μέσα στα χαλάσματα και κρατώντας στην αγκαλιά της τρία νεογέννητα από το νοσοκομείο όπου δούλευε. Η ιστορία της έγινε πρώτη είδηση στα Μέσα Ενημέρωσης όλου του κόσμου.

 Εκείνη τη στιγμή αντιλήφθηκα πόσο δύσκολη είναι η εμπειρία όσων μικρών παιδιών έτυχε κατά κάποιον τρόπο να συμμετέχουν στα μεγάλα γεγονότα της Ιστορίας. Στο μυαλό μου είχε βρεθεί ο βασικός κρίκος, πίσω από την ιδέα, για το βιβλίο αυτό."

Η συγγραφέας θεωρεί ότι τα τελευταία 110 χρόνια της Ιστορίας είναι ίσως τα πιο συνταρακτικά στην πορεία της ανθρωπότητας, καθώς μέσα σε λίγο περισσότερο από έναν αιώνα ο κόσμος άλλαξε ριζικά. 

Σε μια προσπάθεια να μάθει στα παιδιά της  με έναν τρόπο που να τους μείνει στο μυαλό, την ιστορία αυτών των τελευταίων 110 συνταρακτικών χρόνων, όπως η ίδια είπε έψαξε σε όσες πηγές μπορούσε να ανατρέξει κάποια φωτογραφία που να συνδέει ένα παιδί με τα μεγάλα γεγονότα της Ιστορίας από το 1910 μέχρι σήμερα.

"Και το αποτέλεσμα ήταν συγκλονιστικό. Διότι ανατρέχοντας σε αυτές τις πηγές και βλέποντας τις φωτογραφίες που ανακάλυψα εκεί, κατάλαβα κάτι βαθύτερο και ουσιαστικότερο· ότι δηλαδή εμείς οι μεγάλοι, που ζούμε την καθημερινότητά μας ή συμμετέχουμε με τον έναν ή τον άλλον τρόπο στα μεγάλα γεγονότα είτε της προσωπικής μας ζωής είτε της Ιστορίας, ξεχνάμε ότι εκείνοι που περισσότερο από όλους πληρώνουν το τίμημα των επιλογών μας είναι τα παιδιά μας. Τα παιδιά όλου του κόσμου. Η Ιστορία  του 20ου αιώνα γράφτηκε κυρίως από τις μεγάλες πολεμικές συγκρούσεις. Τον Πρώτο και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο ανάμεσα σε αντιμαχόμενες δυνάμεις και ιδεολογίες, που μετά το τέλος του δεύτερου πολέμου οδήγησαν σε μια καινούργια ισορροπία δυνάμεων, αλλά και σε μια τεχνολογική έκρηξη, που μέχρι και τώρα καθημερινά αλλάζει τη ζωή μας. Οι "συγκρούσεις" του 21ου αιώνα δεν είναι μόνο ανάμεσα σε αντιμαχόμενες δυνάμεις, ιδεολογίες και πολιτισμούς, αλλά και ανάμεσα στο σύνολο της ανθρωπότητας και σε καινούργιους "αόρατους" συχνά εχθρούς, όπως είναι η πρόσφατη πανδημία, που άλλαξε τη ζωή μας, η κλιματική αλλαγή, ο ρατσισμός και οι μεγάλες ανισότητες."

Η Μανταλένα-Μαρία Διαμαντή κάνει το ταξίδι στο παρελθόν των τελευταίων 110 χρόνων με τον ίσως πιο απρόσμενο τρόπο...Μέσα από τις σελίδες ενός παιδικού βιβλίου.

Αν και "Ο άγγελος και το κουτί της Πανδώρας", από το εξώφυλλο ήδη, μοιάζει με ένα παιδικό βιβλίο, στην πραγματικότητα είναι ένα βιβλίο που απευθύνεται σε μεγάλους και κυρίως σε γονείς  και σ’εκπαιδευτικούς, που θα άξιζε να το διαβάσουν στα παιδιά τους.

Ποια είναι η ιστορία του; 

Η ιστορία διαδραματίζεται σ’ένα χωριό των Δελφών, το μακρινό 1910, όπου ο εντεκάχρονος Άγγελος και η μικρή αδελφή του, η οκτάχρονη Θεώνη, σε μια από τις καθημερινές εξορμήσεις τους ανακαλύπτουν ένα μυστηριώδες κουτί. Το Κουτί της Πανδώρας!

Πώς άραγε θα αντιδράσουν τα δύο παιδιά, όταν μπροστά τους εμφανιστεί η Πυθία, η περίφημη μάντισσα της αρχαιότητας, και τους αποκαλύψει το περιεχόμενό του;

Μέσα από ένα ανατρεπτικό ταξίδι στο μέλλον οι ήρωες του βιβλίου έρχονται αντιμέτωποι με συνταρακτικά_γεγονότα, που καθόρισαν την ιστορία_της_ανθρωπότητας τα τελευταία 110 χρόνια.

Oι ομιλητές παρουσίασαν με συγκινητικά λόγια την άποψή τους τόσο για το βιβλίο της Μανταλένας-Μαρίας Διαμαντή, όσο και για την ίδια. 

Παναγιώτης Δημητρόπουλος : Ο άγγελος και το Κουτί της Πανδώρας είναι ένα πολύτιμο εργαλείο 

O Παναγιώτης Δημητρόπουλος είπε ανάμεσα σε άλλα:

" Μέσα από το κουτί της Πανδώρας θα επέλεγε αυτό της φιλίας. Τη Μανταλένα τη γνωρίζω εδώ και 7 χρόνια από τότε που παρουσίασε το δικό μου βιβλίο. Είναι ένας άνθρωπος με βαθιά συναίσθηση, είναι πάρα πολύ συναισθηματική, ειλικρινής και η φιλία της είναι δώρο. Μέσα στο βιβλίο της όπου `βούτηξα` κι εγώ όπως και οι μικροί μας φίλοι, με μοναδικό τρόπο μπορεί κάποιος να φτάσει κανείς τόσο στο παρελθόν όσο και στο μέλλον, και βρίσκει τα δύο σημεία στο κέντρο που είναι το σήμερα. Το σήμερα όπου φαντάζει μία πρόκληση γι`αυτά που πρέπει να ζήσουμε, αλλά και πώς θα τα ζήσουμε. Ποιες είναι οι αξίες, ποια είναι τα ιδανικά; Μήπως αυτά που είναι εφήμερα; Μήπως οι διάττοντες αστέρες είναι αυτοί που πρέπει να είναι τα πρότυπά μας; Όχι. Φάροι φωτεινοί στης ζωής το διαχρονικό ταξίδι πρέπει να είναι οι αξίες και τα ιδανικά. Τέτοια είναι όπως η φιλία, οι γονείς, οι άνθρωποι που μας περιβάλλουν με εμπιστοσύνη, οι άνθρωποι που πιστεύουν σε εμάς."

"Εύχομαι αυτό το βιβλίο να γίνει πολυαγαπημένο με τη βοήθεια των εκπαιδευτικών συλλόγων, με τους διδάσκοντες, τους συλλόγους των γονέων και κηδεμόνων, που είναι μια εξαιρετική δουλειά και όταν θα φτάσει στα χέρια τους, θα καταλάβουν ότι είναι ένα πολύτιμο εργαλείο, τόσο στον καθηγητή όσο και στον δάσκαλο, και για την πρωτοβάθμια και την δευτεροβάθμια εκπαίδευση."

Λία Λάππα : Αυτό είναι το ιδανικό βιβλίο για όλα τα σημαντικά γεγονότα του 20ού και 21ου αιώνα -

Οι γονείς μπορούν να μιλήσουν στα παιδιά τους γι`αυτά με κατανοητό τρόπο, γιατί το έχει κάνει η Μανταλένα

Η κα Λία Λάππα είπε ανάμεσα σε άλλα: 

"Είμαι συγγραφέας και νομίζω ότι γράφω για γυναίκες σαν τη Μανταλένα. Είναι το κοινό μου. Είναι αυτές οι γυναίκες που θα`θελα να απευθυνθώ. Τι σημαίνει αυτο; Πάντα ένας συγγραφέας διαλέγει τον ιδανικό "πελάτη" μας, τον ιδανικό "αναγνώστη" μας. Θέλουμε να είναι σκεπτόμενος, θέλουμε να είναι καλλιεργημένος, θέλουμε να έχει ενσυναίσθηση και θέλουμε αυτά που εμείς γράφουμε να αποτυπώνονται στην καρδιά του."

" Τη Μανταλένα τη γνώρισα από το 2017 όπου είχα ξεκινήσει κι εγώ τη συγγραφική μου προσπάθεια, είναι ένας άνθρωπος ο οποίος είναι μες την καρδιά μου, δυστυχώς η καθημερινότητα και το τρέξιμο της ζωής δε μας άφησε να έχουμε περισσότερα, όμως και οι δύο παρακολουθούμε τις δουλειές η μιας της άλλης. Όταν έβγαλες το πρώτο σου βιβλίο, νιώθω ότι ήμουν δίπλα σου- γενικότερα. Είναι πολύ σημαντικό οι άνθρωποι καταρχήν να γράφουν, δεύτερον οι γυναίκες να γράφουν, γιατί οι γυναίκες έχουν και παιδιά που σημαίνει ότι έχουν ένα πάρα πολύ μεγάλο βάρος. Τρίτον, το να αγαπούν τα βιβλία γιατί θα μεταλαμπαδεύσουν γνώσεις και την αγάπη τους για τα βιβλία στα παιδιά και τα παιδιά είναι το μέλλον. Αν τα παιδιά είναι με ένα κινητό, με ένα τάμπλετ, τα πράγματα είναι πάρα πολύ δύσκολα."

"Ως δημοσιογράφος, θέλω να πω ότι αυτό το βιβλίο έχει όλα τα σημαντικά γεγονότα του 20ού και 21ου αιώνα, όπου μέσα από δύο ήρωες οι οποίοι προσωποποιούν και ωραία συναισθήματα,  βρίσκουν αυτό το κουτί της Πανδώρας και μπορεί ένας γονιός που δεν έχει μιλήσει ποτέ στο παιδί του για τη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, να του μιλήσει για το AIDS, να του μιλήσει για το bullying με έναν απλό και κατανοητό τρόπο, γιατί το έχει κάνει η Μανταλένα. Θέλω να πω ότι αξίζει να το έχουμε στη βιβλιοθήκη μας, αξίζει να το πάρουμε και ως δώρο. Πηγαίνουμε σε μια επίσκεψη, γιορτάζει ένα παιδάκι; Δε χρειάζεται να πάρουμε τίποτα πλαστικό -αλλά χρειάζεται να βάλουμε στο μυαλουδάκι του πράγματα τα οποία ίσως ο γονιός - βάζω κι εμένα μέσα- δεν έχει προλάβει από το τρέξιμο της καθημερινότητας να του εξηγήσει και να του βάλει μέσα στο μυαλουδάκι του όλα αυτά που θα ήθελε σε μια ιδανική κοινωνία.  Άρα, έχουμε το ιδανικό βιβλίο για τους γονείς που θέλουν να είναι ιδανική από θα έλεγα μία συγγραφέα που αγαπά τόσο πολύ τα παιδιά, που πιστεύω ότι είναι ιδανική."

Αναστασία Κατσούγκρη :  Το βιβλίο αυτό είναι μια καλή προσπάθεια διδασκαλίας της ιστορίας με τρόπο έτσι ώστε να αγαπήσουν τα παιδιά το μάθημα και να διδαχθούν από τα ιστορικά γεγονότα για να μην ξανακάνουν τα ίδια λάθη.

Η κα Αναστασία Κατσούγκρη, είπε ανάμεσα σε άλλα:

"Το βιβλίο μιλά για πολύ σοβαρά ιστορικά γεγονότα, με απλό τρόπο, κατανοητό για τα παιδιά. Πηγαίνει στο παρελθόν, μιλά για πράγματα του μέλλοντος και το βάζει κάπου στο παρόν. Οι ήρωες του βιβλίου είναι δυο παιδιά που όπως όλα τα παιδιά της ηλικίας τους βρίσκουν τη χαρά στα απλά καθημερινά πράγματα που οι μεγάλοι δε δίνουν σημασία. Όπως τ`αστέρια που λάμπουν εκεί ψηλά και κοιτάζοντάς τα μπορεί κανείς να βρίσκει την ηρεμία και να ονειρεύεται.  Να κάνει ένα διάλειμμα από τις γρήγορες σκέψεις που η μία διαδέχεται την άλλη. Τα δυο παιδιά ξεκινούν ένα ταξίδι γνώσης, περιπέτειας κι εμπειρίας. Από τον ομφαλό της γης, στους Δελφούς - το κέντρο του κόσμου για τους αρχαίους Έλληνες. Είναι ένα ταξίδι σε γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία του ανθρώπου. Γιατί η ιστορία είναι κοινωνική κι ανθρωπιστική επιστήμη, που διδάσκει τις νέες γενιές και διαμορφώνει συνειδήσεις. Το εύρημα - το κουτί της Πανδώρας- συνειφασμένο κι αυτό με την ιστορία- γίνεται το μέσο και το μέσο που θα γνωρίσει στα παιδιά στιγμές της ιστορίας του ανθρώπου που άλλαξαν τη ζωή του. Και η Πυθία είναι αυτή που θα οδηγήσει τα παιδιά στη γνώση. Δύσκολες στιγμές, πόλεμοι, Μικρασιατική Καταστροφή, ο πόλεμος στο Βιετνάμ, η εισβολή στην Κύπρο, αρρώστιες, όπως η Ισπανική γρίπη, το Aids και φτάνει μέχρι τον covid-19. Καταστροφές όπως η έκρηξη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι, η τρομοκρατική ενέργεια της 11ης Σεπτεμβρίου, η καταστροφή των Δίδυμων Πύργων, το Τσέρνομπιλ, η φτώχεια του Τρίτου Κόσμου. Μιλάει για θέματα πολύ σοβαρά. Εξηγούνται, παρουσιάζονται έντεχνα μέσα από τις διηγήσεις της Πυθίας και θεωρώ ότι η Πυθία δεν είναι τυχαίο εύρημα. Η Πυθία έχει να κάνει με τους Δελφούς , έχει να κάνει με το μέλλον, η οποία προμηνύει , κάνει προοικονομία δράματος. Μιλάει και ευαισθητοποιεί τα παιδιά για οικολογικά θέματα, όπως η καταστροφή του Δάσους του Αμαζονίου, θίγει θέματα σύγχρονα που απασχολούν τα παιδιά και τα σχολεία, όπως ο σχολικός εκφοβισμός- το λεγόμενο bullying και ο κοινωνικός ρατσιμός, γιατί ζούμε σε μια διαπολιτισμική κοινωνία. Τα τόσο σοβαρά και δύσκολα στην κατανόησή τους θέματα γίνονται κατανοητά, εύπεπτα για τα παιδιά, τα ευαισθητοποιούν, τα προβληματίζουν και μαθαίνουν για σοβαρά ιστορικά γεγονότα με απλό, οικείο και προσιτό σ`εκείνα τρόπο. Όλα αυτά μέσα από απλούς διαλόγους, με ζωντάνια, γίνεται ευχάριστο διήγημα για τα παιδιά. Ταυτόχρονα κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη, καθώς οι φωτογραφίες και τα ιστορικά γεγονότα - οι οποίες διαδέχονται η μία την άλλη, έντεχνα εξηγούν δύσκολες λέξεις κι έννοιες και γίνονται κατανοητές από τα παιδιά. Άλλο εύρημα, που έχω επισημάνει είναι η σοφή γιαγιά, η οποία σοφή γιαγιά είναι τυφλή. Όπως και στην αρχαία Ελλάδα, οι τυφλοί ήταν σοφοί, η τυφλότητα ήταν μια ιδιότητα- δε θα πω αναπηρία- την οποία την είχαν σπουδαίοι άνθρωποι. Τυφλός ήταν ο Μελησιγένης ή αλλιώς Όμηρος γιατί το Όμηρος είναι παρατσούκλι. Στην αρχαιότητα, λοιπόν, οι τυφλοί έχαιραν ιδιαίτερης εκτίμησης. Οι μάντεις ήταν τυφλοί, ο Τειρεσίας, ο Κάλχας είχαν ιδιαίτερες ικανότητες ενόρασης και μπορούσαν να βλέπουν το μέλλον. Άρα, λοιπόν, εδώ έχουμε δύο στοιχεία που βάζει έξυπνα η Μανταλένα, και λέει ότι για να δούμε το μέλλον θα το δούμε μέσα από την Πυθία και την τυφλή γιαγιά. Η εικονογράφηση, ασπρόμαυρη, δίνει τον δικό της τόνο στα γεγονότα που αναφέρονται στο βιβλίο αυτό, εξάλλου ο τίτλος προμηνύει ότι ο άγγελος θα φέρει το Κουτί της Πανδώρας- το κουτί με τις συμφορές του κόσμου."

"Επίσης, αποφθέγματα στην αρχή κάθε ενότητας γίνονται εφαλτήριο γνώσης και κίνητρο για να διαβάσουμε την ενότητα. 

`Το πρόβλημα με τους περισσότερους ανθρώπους είναι ότι σκέφτονται περισσότερο με τις ελπίδες, τους φόβους και τις επιθυμίες τους, παρά με το μυαλό τους.`  Αποφθέγματα που υπάρχουν σε κάθε κεφάλαιο, είναι κι αυτό έξυπνα δοσμένο. "

"Το βιβλίο αυτό είναι μια καλή προσπάθεια διδασκαλίας της ιστορίας με τρόπο έτσι ώστε να αγαπήσουν τα παιδιά το μάθημα και να διδαχθούν από τα ιστορικά γεγονότα για να μην ξανακάνουν τα ίδια λάθη." 

"Θα μπορούσε σαν δεύτερο βιβλίο της ιστορίας να ευαισθητοποιήσει τα παιδιά στα θέματα αυτά της ιστορίας και στα μεγάλα γεγονότα. Γιατί θίγει πολλά θέματα με έξυπνο και ωραίο τρόπο" 

Mανταλένα-Μαρία Διαμαντή

Παναγιώτης Δημητρόπουλος, Μανταλένα-Μαρία Διαμαντή, Λία Λάππα, Αναστασία Κατσούγκρη

Παναγιώτης Δημητρόπουλος, Μανταλένα-Μαρία Διαμαντή, Λία Λάππα, Αναστασία Κατσούγκρη

Μανταλένα-Μαρία Διαμαντή, Σταυρούλα Κουκουλούδη, Αναστασία Κατσούγκρη

Μανταλένα-Μαρία Διαμαντή

Μανταλένα-Μαρία Διαμαντή, Γιώργος Ασημακόπουλος